W fitoterapii stosuje się najczęściej następujące formy przyrządzania surowców zielarskich:
Macerat (Maceratio). Otrzymuje się przez zalanie ziół przegotowaną, ochłodzoną wodą i pozostawienie pod przykryciem na kilka godzin (2-8). Po tym czasie macerat należy przecedzić.
Na jedną porcję wyciągów wodnych (macerat, napar, odwar) używa się zwykle 1 łyżkę stołową suszonego surowca, zalanego szklanką wody.
Perkolat
proces przepływu wody przez stałe podłoże, który powoduje wymywanie lub strącanie substancji. W przypadku ekstrakcji, w którym z ciała stałego wymywa się określone związki chemiczne ciągłym lub periodycznie zmienianym strumieniem rozpuszczalnika. Jest to metoda stosowana między innymi w farmacji do otrzymywania wyciągów roślinnych i nalewek.
Wywar (Odwar) (Decoctum). Jest wodnym wyciągiem, uzyskiwanym przez gotowanie rozdrobnionego surowca przez kilka lub kilkanaście minut (najczęściej 2-10). Podobnie jak napar, nie nadaje się do przechowywania.
Wyciąg (Extractum). Jest stężonym wyciągiem wodnym lub spirytusowym. Otrzymywany z surowców roślinnych metodą ekstrakcji ciągłej, w temperaturze pokojowej; sporządza się je w proporcji: 1 część surowca – 1 część rozpuszczalnika.
Nalewki
W ziołolecznictwie występują trzy rodzaje nalewek alkoholowych: spirytusowa, wódczana i winna. Większość gotowych preparatów ziołowych w płynie to nalewki lub wyciągi alkoholowe.
Z czarnej porzeczki. Przyrządzana ze świeżych owoców - na 1 część owoców bierze się 10 części wódki. Proporcje można zmieniać, zwiększając ilość owoców, wtedy otrzymamy wyciąg o mniejszym stężeniu alkoholu. Otrzymany specyfik poprawia krążenie i przeciwdziała przeziębieniom.
Z owoców czarnego bzu. Dojrzałe jagody, po oczyszczeniu z zielonych części, zalewamy wódką lub spirytusem - na 0,5 kg jagód 1 szklanka wódki. Po tygodniu całość wyciskamy przez płótno. Pijemy w okresie przeziębienia 30-40 kropli 3 razy dziennie z wodą lub herbatą.
Syrop sosnowy. 60 g zmiażdżonych pączków lub igieł sosny zalewamy 50 g wódki i na 1 godzinę odstawiamy. Po godzinie roztwór zalewa się 1 litrem gorącej wody. Po 6 godzinach sypiemy cukier, przecedzamy i gotujemy w podwójnym naczyniu do otrzymania syropu. Można pić 4-5 łyżek dziennie. Pomaga w leczeniu górnych dróg oddechowych i w chorobach przeziębieniowych.
Masło ziołowe
Do sporządzania masła nadają się zwłaszcza bazylia, czosnek, estragon, koper, pietruszka, lebiodka, mięta i tymianek. Świeże masło o temperaturze pokojowej uciera się ręcznie lub mikserem z ziołami na jednolitą masę, dodając pod koniec ucierania trochę soku z cytryny. Na 100 g masła należy dodać 4 łyżki stołowe świeżych, drobno posiekanych ziół. Tak przygotowane masło umieszcza się w małych słoikach i wstawia do zamrażalnika lub przechowuje w lodówce (w szczelnie zamkniętym słoiku możemy je przechowywać przez 2-3 tygodnie).
Sposobem konserwowania ziół w tłuszczach jest umieszczanie ziół w oliwie z oliwek, która przechowywana w temperaturze pokojowej lub chłodnych piwnicach jełczeje znacznie wolniej niż masło.
Oleje ziołowe
Czysty słoik luźno napełnić świeżo zebranymi ziołami i zalać je olejem z krokoszu lub słonecznikowym, o temperaturze pokojowej. Następnie przykryć gazą i zostawić na 2 tygodnie do naciągnięcia (codziennie potrząsać słoikiem). Następnie olej przecedzić przez gazę i sprawdzić smak.
Zioła do olejów: wytrawne - bazylia, cząber, czosnek, estragon, fenkuł, majeranek, mięta, rozmaryn, tymianek; słodkie – goździk ogrodowy, lawenda, płatki róży.
Octy ziołowe
Używa się octu winnego lub jabłkowego. Świeżo zebrane zioła należy zgnieść i napełnić nimi luźno słoik, zalać zioła ciepłym, ale nie gorącym octem po brzeg słoika i zamknąć odporną na działanie kwasu zakrętką. Tak pozostawić na 2 tygodnie, codziennie wstrząsając. Po tym czasie sprawdzić smak. Jeśli jest za słaby, przecedzić ocet i zalać nim nową porcję świeżych ziół. Octy możemy przechowywać w tym samym słoiku lub przecedzić przez gazę i przelać do butelki. Dla celów dekoracyjnych do wnętrza butelki można włożyć gałązki świeżych ziół. Octy ziołowe można przyrządzać zarówno z ziół świeżych, jak i suszonych.
Zioła do octu to bazylia, cząber, czosnek, estragon, fenkuł, majeranek, melisa, mięta, rozmaryn, trybula, tymianek.
Octy kwiatowe
sporządza się w ten sam sposób i najczęściej używa się ich do sałatek owocowych. Można przyrządzać octy wielokwiatowe, łącząc po 1 części goździków i rozmarynu oraz po 2 części płatków róży i kwiatu czarnego bzu. Kwiaty do octu to bez czarny, fiołek pachnący, lawenda, nasturcja, rozmaryn, tymianek.
Dusza kuchni...
Mówi się o ziołach, że są duszą kuchni i chwałą kucharzy. Użyte w przemyślany sposób, mogą przekształcić zwykły, codzienny posiłek w zmysłowe doznanie niepowtarzalnych smaków i aromatów. Zadbajmy, by nie zabrakło ich w naszej kuchni!
www.nutrivitality.pl
www.panacea.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz